"Γίνε επιστή?ονας του Κασίνι για ?ια ?έρα" (Cassini Scientist for a Day Essay) Για ?αθητές από 10-18 ετών

Καλωσορίσατε στην 3η Ελληνική έκδοση και 11η διεθνή του ?αθητικού διαγωνισ?ού αστρονο?ίας ''Επιστή?ονας του Κασίνι για ?ια ?έρα'' (Cassini- Scientist for a day)! Ειδικοί επιστή?ονες από τον διεθνή οργανισ?ό NASA και τον ευρωπαϊκό οργανισ?ό ESA, ασχολούνται ?ε το σχεδιασ?ό ?ελλοντικών παρατηρήσεων του διαστη?όπλοιου Cassini, οι οποίες θα σταλούν σε ση?εία που εσείς θα υποδείξετε για να τα ?ελετήσουν οι επιστή?ονες.

Ο διαγωνισ?ός ''Επιστή?ονας του Κασίνι για ?ια ?έρα'' (Cassini-Scientist for a day) είναι η δική σου ευκαιρία να ?ας προτείνεις πού πιστεύεις ότι πρέπει να στραφούν οι κά?ερες του διαστη?ικού αεροσκάφους Cassini, κατά την επό?ενη παρατήρηση του προκει?ένου να έχου?ε ενδιαφέρουσες ?ετρήσεις. Η ειδική ο?άδα της NASA έχει επιλέξει τρεις πιθανούς στόχους. Καθένας από αυτούς έχει ιδιαίτερη επιστη?ονική αξία και στην πραγ?ατικότητα το Cassini θα παρατηρήσει και τους τρεις.

Η αποστολή σου είναι να αποφασίσεις ποιος από αυτούς τους τρεις στόχους έχει το ?εγαλύτερο επιστη?ονικό ενδιαφέρον και να γράψεις ?ια έκθεση (?έχρι 500 λέξεις) που να εξηγεί τους λόγους για τους οποίους προτείνεις τον συγκεκρι?ένο στόχο, καθώς και τι είδους γνώσεις εκτι?άς ότι ?πορού?ε να  αποκτήσου?ε ?έσα από αυτήν την παρατήρηση.

Οι τρεις επιλεγ?ένοι στόχοι που θα παρατηρηθούν για το 2012 είναι:

i. ο δορυφόρος Πάνας

ii. ο δακτύλιος F

iii. ο πλανήτης Κρόνος ?αζί ?ε το σύστη?α δακτυλίων του

Στόχος σου είναι να αποκτήσεις όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για τους τρεις στόχους, να επιλέξεις τον αγαπη?ένο σου και να ?ας γράψεις για αυτόν! Οι εκθέσεις, οι οποίες όπως είπα?ε θα πρέπει να έχουν έκταση ?ικρότερη των 500 λέξεων, θα αξιολογηθούν από ειδικούς επιστή?ονες του Το?έα Αστροφυσικής, Αστρονο?ίας και Μηχανικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστη?ίου Αθηνών. Στο τέλος θα υπάρξουν νικητές για κάθε στόχο σε κάθε ηλικιακή κατηγορία.

Όλοι οι συ??ετέχοντες ?ε τους καθηγητές και τους γονείς τους θα έχουν την ευκαιρία να συ??ετέχουν στην ειδική εκδήλωση που θα πραγ?ατοποιηθεί για τον διαγωνισ?ό όπου θα δωθούν τα βραβεία στους νικητές, τα ειδικά ανα?νηστικά δώρα της ESA και οι έπαινοι συ??ετοχής σε όλους. Σας ευχαριστού?ε για το ενδιαφέρον σας στην αποστολή Cassini, και καλή τύχη ?ε τις εκθέσεις σας. Ανυπο?ονού?ε!

Ακολουθεί περιγραφή του διαστη?οπλοίου Cassini-Huygens καθώς και των τριών στόχων από ειδικούς επιστή?ονες της ΝASA.

Διαστη?όπλοιο CASSINI-HUYGENS

Το διαστη?όπλοιο Cassini-Huygens είναι ?ια ρο?ποτική αποστολή σε συνεργασία της NASA/ESA/ASI ?ε στόχο τη ?ελέτη του συστή?ατος του Κρόνου, δηλαδή του πλανήτη Κρόνου και των δορυφόρων του. Η διαστη?ική αποστολή Cassini-Huygens άρχισε στις 15 Οκτωβρίου του 1997. Επτά χρόνια ?ετά την εκτόξευση και τις πολλαπλές διαπλανητικές τροχιές, τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο την 1η Ιουλίου 2004.

Το διαστη?ικό όχη?α αποτελείται από δύο βασικά ?έρη: το τροχιακό Cassini το οποίο διαγράφει επιλεγ?ένες τροχιές γύρω από τον Κρόνο και τους  δορυφόρους του και τον δειγ?ατολήπτη Huygens, ο οποίος αποκολλήθηκε από το Cassini στις 25 Δεκε?βρίου του 2005 και προσεδαφίστηκε στον ?εγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, τον Τιτάνα στις 14 Ιανουαρίου του 2005. Αυτό αποτέλεσε την πρώτη προσεδάφιση αεροσκάφους στο εξωτερικό ηλιακό σύστη?α.

Το 2008 η NASA ανακοίνωσε τη διετή επέκταση της αποστολής ονο?άζοντας την Cassini Equinox Mission, ενώ ακολούθως υπήρξε και νέα επέκταση έως το 2017. Δεκαέξι Ευρωπαϊκές χώρες (στις οποίες συ??ετέχει και η Ελλάδα) αλλά και οι Ηνω?ένες Πολιτείες της Α?ερικής, αποτελούν την ο?άδα που είναι υπεύθυνη για το σχεδιασ?ό, την κατασκευή και το χειρισ?ό του Cassini και των οργάνων του καθώς και τη συλλογή δεδο?ένων. To Cassini-Huygens είναι ένα διαστη?ικό σκάφος εξοπλισ?ένο ώστε να διερευνήσει 27 διαφορετικά επιστη?ονικά πεδία συλλέγοντας και αναλύοντας διάφορα δεδο?ένα. Το όχη?α Cassini αποτελείται από 12 όργανα και το Huygens αποτελείται από έξι. Συνολικά η αποστολή είναι ικανά εξοπλισ?ένη ώστε να διερευνήσει διεξοδικά όλα τα ση?αντικά στοιχεία του συστή?ατος του Κρόνου καθώς και να αποκαλύψει άγνωστες πτυχές του πλανήτη και των δορυφόρων του ?έσα από πολλαπλές λειτουργίες. Μέχρι σή?ερα η ανάλυση δεδο?ένων από το Cassini και το Huygens έχουν αποκαλύψει ιδιαίτερα επιστη?ονικά ευρή?ατα -πολλά από τα οποία ?η ανα?ενό?ενα- και νέες ιδιότητες που αναπτύσσουν και διευρύνουν το ενδιαφέρον για το σύστη?α του ?ακρινού αυτού πλανήτη.

ΣΤΟΧΟΣ 1: Πάνας

Ο Πάνας είναι το πιο κοντινό φεγγάρι προς τον Κρόνο. Είναι τόσο κοντά στον Κρόνο που στην πραγ?ατικότητα βρίσκεται ?έσα στους δακτύλιους του πλανήτη! Συγκεκρι?ένα βρίσκεται ?έσα στο κενό "Encke" του δακτυλίου Α και βοηθάει στο να ?ένει καθαρό το κενό από σω?ατίδια που φεύγουν από τους δακτύλιους. Επίσης, ο Πάνας δη?ιουργεί διάφορους σχη?ατισ?ούς και κυ??ατισ?ούς στους κοντινούς του δακτύλιους, σαν να προσπαθεί να ζωγραφίσει πίνακες πάνω στα δακτυλίδια του Κρόνου! Σίγουρα είναι ένα ?εγάλο έργο για έναν ?ικρό φεγγάρι σαν τον Πάνα.

Ακό?α, το σχή?α του Πάνα είναι αρκετά παράξενο, καθώς ?οιάζει ?ε φυστίκι. Υπάρχουν πολλά ?υστήρια ακό?α όσον αφορά τον Πάνα και για να λυθούν χρειάζονται περισσότερες παρατηρήσεις! Γι'αυτό και ο στόχος 1 είναι ένας πολύ ενδιαφέρον στόχος, που σίγουρα θα βοηθήσει στο να εξηγηθούν πολλά για τον Πάνα.

ΣΤΟΧΟΣ 2: Δακτύλιος F

Από ?ακριά, ο Κρόνος φαίνεται σαν να έχει έναν ενιαίο γιγάντιο δακτύλιο. Ό?ως, όταν τον πλησιάζεις, όπως είναι και το Cassini εκεί κοντά, βλέπεις ότι στην πραγ?ατικότητα αυτό που φαινόταν ως ?όνο ένας γιγάντιος δακτύλιος, είναι πολλοί δακτύλιοι, διαφορετικού ?εγέθους! Οι ?ικρότεροι είναι κοντά στον  Κρόνο και οι ?εγαλύτεροι είναι ?ακριά από αυτόν. Οι επιστή?ονες ονό?ασαν τους δακτύλιους ?ε γρά??ατα του αγγλικού αλφάβητου: από το "A" ?έχρι το "G".

Ο δακτύλιος F ανακαλύφθηκε το 1979 από το διαστη?όπλοιο Pioneer 11. Είναι ένας πολύ λεπτός και α?υδρός δακτύλιος. Διατηρείται τόσο λεπτός χάρη στα 2 φεγγάρια που έχει αριστερά και δεξιά του: τον Προ?ηθέα και την Πανδώρα. Όπως τα τσοπανόσκυλα καθοδηγούν τα πρόβατα από το να σκορπίσουν, έτσι και αυτά τα 2 φεγγάρια συγκρατούν τον δακτύλιο και τον αποτρέπουν από το να σκορπίσει στο διάστη?α. Ακό?α, ένα από τα δύο αυτά τα φεγγάρια εκτοξέυει ?εγάλες χιονό?παλες, οι οποίες περνούν ?έσα από τον δακτύλιο F. Περίπου πεντακόσιες τέτοιες χιονό?παλες περνούν διαρκώς ?έσα από τον δακτύλιο, κάνον΄τας το έτσι, ένα από τα πιο δυνα?ικά συστή?ατα στον Κρόνο. Κάθε παρατήρηση του δακτυλίου F ?ας αποκαλύπτει καινούρια πράγ?ατα. Έτσι διαλέγοντας τον στόχο 2, θα ?ας βοηθήσει να ?άθου?ε ακό?α περισσότερα πράγ?ατα για αυτό το ?οναδικό δυνα?ικό σύστη?α.

ΣΤΟΧΟΣ 3: Σύστη?α Κρόνου και δακτυλίων

Βγάζοντας το Cassini ?ια φωτογραφία ?ε τον Κρόνο και τους δακτύλιούς του, όπως την πιο πάνω, σίγουρα θα αναρωτιέται πώς θα ήταν το θέα?α στην  επιφάνεια του Κρόνου που έπεφτε η σκιά των δακτυλιδιών. Οπότε, η ο?ορφιά και ?όνο αυτής της φωτογραφίας είναι αρκετή για να στρέψου?ε την προσοχή ?ας στον τρίτο στόχο. Επίσης, ?πορού?ε να ?ελετήσου?ε ?ε ?εγαλύτερη λεπτο?έρεια από τι είναι φτιαγ?ένοι οι δακτύλιοι του Κρόνου. Αυτό ?πορού?ε να το κάνου?ε παρατηρώντας τα αστέρια που φαίνονται πίσω από τους δακτύλιους. Έτσι, αναλύοντας το φως θα ?πορέσου?ε να πάρου?ε χρήσι?ες πληροφορίες για την δο?ή των δακτυλιδιών, το πάχος τους, το πώς αλληλεπιδρούν ?ε τον πλανήτη κ.ά. Εκτός από το ενδιαφέρον για τους δακτύλιους, οι φωτογραφίες του Κρόνου θα ?ας βοηθήσουν να δού?ε τις καιρικές συνθήκες στην επιφάνειά του. Γι'αυτό, ο στόχος 3 αποτελεί ?ια εξαιρετική επιλογή, καθώς θα ?ας γε?ίσει ?ε πολύτι?α δεδο?ένα αλλά και πανέ?ορφες φωτογραφίες.

ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΛΗΞΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ:

15 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012

Αποστολή εκθέσεων στο email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε. ?ε θέ?α(subject): Ονο?ατεπώνυ?ο_Σχολείο_Ηλικία

Στο email να υπάρχουν τα στοιχεία του ?αθητή καθώς και του σχολείου (πλήρη διεύθυνση και τηλέφωνο).

Οργανωτική επιτροπή για την Ελλάδα:

ΟΜΑΔΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

Το?έας Αστροφυσικής, Αστρονο?ίας και Μηχανικής,

Τ?ή?α Φυσικής,

Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστή?ιο Αθηνών